نقد فیلم Psycho روانی ساخته آلفرد هیچکاک
نقد فیلم Psycho
فیلم «روانی» ساخته آلفرد هیچکاک یکی از بهترین آثار سینمایی این کارگردان است. آلفرد هیچکاک در این فیلم مانند بسیاری از فیلم های خود با ایجاد دلهره و تعلیق به سراغ مخاطب خود میرود.
ماجرا از این قرار است که ماریان«جنت لی» و معشوقه‌‌اش سم«گاوین» سودای یک زندگی بهتر را در سر دارند.رئیس مارین در محل کار مبلغ هنگفتی را به ماریان میسپارد تا از آن نگهداری کند. داستان از اینجا شروع میشود که وسوسه زندگی بهتر در کنار مردی که دوستش دارد و رویا پردازی یک زندگی بی دردسر بر او غلبه کرده و اورا در شرایط متفاوتی قرار میدهد. ماریان با پول ها فرار کرده و در تاریکی شب به هتلی میرسد که ماجرا رنگ بوی دیگری به خود میگیرد. نورمن بیتس«آنتونی پرکینز» صاحب هتل است و از همان ابتدا با گرفتگی زبان و خنده های عجیبش نوید اتفاقات عجیبی را سر میدهد. در یکی از سکانس های جالب داستان گفت وگویی میان ماریان و نورمن در اتاقی که پرندگان با حالتی عجیب و مرموز خشک شده اند، شکل میگیرد. این سکانس مهر تأیید بر عدم متعادل بودن نورمن را میزند. رفتار های او به مراتب عجیب و عجیب تر میشود؛ تا زمانی که به سکانس مشهور حمام در فیلم روانی میرسیم که در آنجا ماریان توسط نورمن کشته شده و اضطرابی شدید به مخاطب منتقل میگردد. در پایان فیلم با حضور کارآگاه خصوصی ،خواهر و معشوقه ماریان، پرده از تعلیق سراسر پر اضطراب برداشته میشود و نورمن که یک مریض روانی است را دستگیر میکنند.
در تدوین تغییر شیوه دکوپاژ میتواند شوک ایجاد کند. از ابتدای فیلم تا این لحظه ۴۷دقیقه و ۴۲ثانیه گذشته است و ۴۲۳پلان به نمایش درآمده است و در نتیجه به طور میانگین طول هر پلان ۶ثانیه است؛ اما از لحظه‌ای که زن چاقو را میبیند تا زمانی که قاتل از حمام خارج میشود، تغییری در شیوه دکوپاژ و تدوین مشاهده میشود؛ کل این اتفاق ۲۳ثانیه و ۱۳فریم به طول می انجامد که انتظار میرود مانند آنچه که تا حالا فیلم بر اساس آن جلو آمده، در طی حداکثر ۸ پلان نمایش داده شود؛ اما هیچکاک این قتل را در ۳۲پلان نشان میدهد. نمایش این قتل با پلان هایی که در طول تدوین کوتاه شده اند و نماهای دور و نزدیک که به سرعت از مقابل دیدگان میگذرند،دلیل تأثیر گذاری آن بر مخاطب است.
دوربین فیلم همانطور که از فیلم های هیچکاک انتظار میرود، توأم با حرکات دقیق و هوشمندانه‌‌ای است که دلهره و ترس را در دل مخاطب ایجاد میکند. فارغ از حرکات آن در سکانس حمام، از ابتدای فیلم با حرکات خاص خود جرقه های ترس و اضطراب را ایجاد میکند. نقد فیلم روانی
موسیقی که وظیفه آن در این فیلم ایجاد دلهره و ترس است، در تمام مدت فیلم در وادی این امر بوده است. اوج تاثیر گذاری موسیقی فیلم در سکانس حمام است؛ ضربات پی در پی چاقو، فریاد های ماریان، حرکت دوربین در زوایای مختلف و درنهایت موسیقی رعب آور برنارد هرمان ، مو را بر بدن مخاطب سیخ میکند. ضرب های سهمیگن با صدایی مهیب و ترسناک در بسیاری از سکانس های فیلم به خوبی قابل تشخیص است. تنها از ساز های زهی در موسیقی این فیلم استفاده شده است که هارمونی های آن و روح حاکم بر موسیقی مطابق بر ترس، دلهره و شخصیت مریض نورمن است.
فارغ از نقطه قوت های فیلم که هرچند سال های سال از اکران آن میگذرد و همچنان خوش میدرخشند و احساس تعیلق را همراه با ایجاد فرم و تکنیک های آلفرد هیچکاک پدیدار میکنند؛ اما « روانی» ساخته‌ای بدون نقص نیست.
در سکانس های اولیه فیلم شاهد یک صحنه با دو نمای متفاوت هستیم. نمای اول ابژکتیو، زن و مردی را در پیاده رو نشان میدهد که زن به سمت ماریان و مرد در خلاف جهت آن در حال حرکت هستند؛ درصورتی که در مدیوم شات بعدی، زن و مرد در جهتی مخالف آنچه که در کات قبلی بود، درحال حرکت هستند.
در سکانسی دیگر هنگامی که «سم» در حال عبور از اتاق های هتل است، انعکاس سایه یکی از افراد پشت صحنه به وضوح قابل رؤیت است.در سکانس حمام اشتباه دیگری نیز به چشم میخورد. طریقه گرفتن پرده حمام توسط مارین بین کات در نمای متفاوت،متغیر بوده و نشان از بی دقتی دارد.
بیمار روانی را می توان فیلمی پیشرو به حساب آورد؛ به این دلیل که روح حاکم بر فرم و حتی استفاده از تکنیک های آن از قواعد سینمای کلاسیک پیروی نمی کند و آنها را زیر پا می گذارد.
«روانی» سرآغاز تحولی در سینمای کلاسیک بود و هیچکاک مانند بسیاری از فیلم های خود توانسته هدف خود را به سر انجام برساند و تعلیق و دلهره را در دل مخاطب خود ایجاد کند و اثری خلق کند که تا به امروز حرفی برای گفتن دارد.
نظرات کاربران