در عصر حاضر، با افزایش تقاضا برای آموزش عالی و رشد چشمگیر دانشگاه‌ها ، موضوع حقوق و مزایای اساتید حق التدریس به یکی از دغدغه‌های اصلی در حوزه آموزش عالی تبدیل شده است.
تقریبا نیمی از بار آموزشی در دانشگاه‌ها توسط اعضای هیئت‌علمی حق‌التدریس به عهده گرفته می‌شود، این در شرایطی است که این اساتید فاقد هویت سازمانی مشخص هستند و از مزایای کافی بهره‌مند نمی‌باشند
اعضای هیئت‌علمی حق‌التدریس با مشکلات متعددی در زمینه‌های گوناگون مواجه هستند که از آن جمله می‌توان به عدم وجود قوانین حمایتی در زمینه بیمه تامین اجتماعی، ناکافی بودن درآمد، عدم به رسمیت شناخته شدن و فقدان قوانین حمایتی استخدامی اشاره نمود.این مقاله با هدف بررسی حقوق و مزایا اساتید حق التدریس در دانشگاه‌های مختلف نوشته شده است.
مشکلات اساتید حق التدریس در دانشگاه های مختلف
افراد بسیاری از جامعه دانشجویان تحصیلات تکمیلی در امید به عضویت در هیئت‌علمی دانشگاه‌ها، به تدریس به صورت حق التدریس در دانشگاه‌های گوناگون مبادرت ورزیده‌اند که متاسفانه با معضلات فراوانی مواجه می‌باشند.
کمبود در میزان حقوق، فقدان قوانین حمایتی بیمه‌ای و نبود مقررات استخدامی حمایتی، زمان‌بندی طولانی برای بازپرداخت و مسئله کسر مالیات از حقوق به عنوان مشکلات اصلی اساتید حق‌التدریس مورد تاکید است.
نرخ دستمزد ساعتی
بر اساس گزارش‌های میدانی، حدود ۷۰ درصد از ترکیب هیئت‌علمی دانشگاه‌ها را اساتید حق‌التدریس تشکیل داده‌اند و این در شرایطی است که از حداقل‌های قانونی محروم می‌باشند و گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد که نرخ دستمزد ساعتی اساتید حق‌التدریس به طور میانگین در حدود «۳۰ هزار تومان» است که حتی از حداقل دستمزد یک کارگر بی‌تخصص نیز کمتر است.
فقدان قانون در بیمه
یکی دیگر از چالش‌های اساتید حق‌التدریس، فقدان قانون مشخصی است که از سوی مجلس شورای اسلامی تصویب شده و در خصوص حمایت‌های بیمه‌ای تامین اجتماعی وجود داشته باشد، نبود قانون موجب شده تا تفسیرهای نادرست به سود بیمه‌گر انجام پذیرد.
با اینکه طبق مقررات موجود، قراردادهای کاری به صورت ساعتی و پاره وقت مشمول قانون کار می‌باشند، اما به دلیل کمبود ساعات کاری، سازمان تامین اجتماعی حتی به استادی که کل هفته را به تدریس اختصاص می‌دهد، دفترچه درمانی ارائه نمی‌دهد، بدین معنی که در بیمه درمانی شامل نمی‌شوند.
علاوه بر این، بیشتر استادان طی سال تنها ۲ تا ۳ ماه تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرند، زیرا برای هر هشت ساعت کاری، یک روز حق بیمه در نظر گرفته می شود و استادی که سه تا چهار ماه بیکار است و بقیه سال نیز دارای ساعات کاری کمتری است، بیمه‌اش فقط یک عنوان است.
تبعیض در رفتار مسئولین دانشگاهی
مسئله دیگر این دسته از فارغ‌التحصیلان جویای کار، تبعیض در رفتار مسئولین دانشگاهی است. بارها شاهد آن بوده‌ایم که پس از گذراندن سال‌ها تدریس در یک موسسه آموزش عالی، ناگهان چندین واحد یا کلیه واحد‌های درسی یک مدرس بدون حتی یک تشکر ساده حذف می‌شود. گاهی اوقات، انتخاب واحد درسی در هر ترم به روابط شخصی با مدیر گروه بستگی دارد.
اجرای مالیات بر حقوق اساتید حق التدریس
با وجود قوانین و مقررات آشکاری که حداقل دستمزد و میزان معافیت مالیاتی را مشخص می‌کنند، این قوانین به بهانه‌های ناپایدار اجرایی نمی‌شوند و ۱۰ درصد مالیات از حق‌الزحمه اندک اساتید حق التدریس که در بهترین حالت به ماهانه ۲ میلیون تومان نیز نمی‌رسد، کسر می‌گردد.
عدم بهره مندی از مقام و جایگاه علمی مناسب بر اساس سوابق و مدارک تحصیلی به مانند اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها، تبعیض آشکار در بهره‌مندی از مزایای شغلی اعضای هیئت‌علمی با وجود داشتن سوابق و مدارک تحصیلی مشابه، از جمله چالش‌های این قشر به شمار می‌رود.
مقایسه حقوق اساتید حق التدریس در دانشگاه‌های علمی کاربردی و آزاد
مقایسه بر اساس معیارهای مختلفی انجام شده و سعی داریم تصویری واضح از وضعیت مالی و شرایط کاری اساتید حق التدریس در این دو نوع از دانشگاه‌ها ارائه دهیم.
نگاهی به حقوق پایه اساتید حق التدریس
حقوق پایه اساتید حق التدریس در دانشگاه‌های علمی کاربردی و دانشگاه آزاد می‌تواند تفاوت‌های قابل توجهی داشته باشد. در دانشگاه‌های علمی کاربردی، حقوق بر اساس سیاست‌های وزارت علوم تعیین می‌شود و معمولا محدودیت‌های بیشتری نسبت به دانشگاه آزاد دارد.
از سوی دیگر، دانشگاه آزاد اسلامی با داشتن منابع مالی متنوع‌تر، امکان پرداخت حقوق بالاتری را به اساتید حق التدریس خود می‌دهد. این امر می‌تواند یکی از عوامل جذب اساتید با تجربه و مجرب به سمت دانشگاه آزاد باشد.
تفاوت در مزایای جانبی بین دانشگاه علمی کاربردی و دانشگاه آزاد
علاوه بر حقوق پایه، مزایای جانبی نیز بخش مهمی از بسته مالی ارائه شده به اساتید حق التدریس است. در دانشگاه‌های علمی کاربردی، مزایایی مانند بیمه تامین اجتماعی و حمایت‌های آموزشی برای ارتقای دانش تخصصی اساتید به طور معمول ارائه می‌شود.
در مقابل، استخدام حق التدریس دانشگاه آزاد اغلب مزایای گسترده تری نظیر بیمه تکمیلی، امکانات رفاهی برای خانواده اساتید و فرصت‌های بیشتر برای شرکت در کنفرانس‌ها و دوره‌های آموزشی بین‌المللی را ارائه می‌دهد.
چگونگی تاثیر سابقه تدریس بر حقوق و مزایا
سابقه تدریس از جمله عوامل مهمی است که می‌تواند بر حقوق و مزایای اساتید حق التدریس تاثیر بگذارد. در هر دو نوع دانشگاه (علمی کاربردی و آزاد)، اساتید با سابقه و رزومه قوی تر معمولا از شرایط مالی و مزایای جانبی بهتری برخوردار هستند.
این امر به ویژه در دانشگاه آزاد که دارای انعطاف‌پذیری مالی بیشتری است، بیشتر خود را نشان می‌دهد. اساتید با تجربه تر می‌توانند در مذاکره برای دریافت حقوق و مزایای بهتر، از سابقه خود به عنوان یک اهرم استفاده کنند.
بنابراین، سابقه تدریس نه تنها نشان‌دهنده تخصص و تجربه است بلکه به عنوان یک عامل مهم در تعیین شرایط مالی و رفاهی اساتید نیز عمل می‌کند.
فرآیند جذب و استخدام اساتید حق التدریس در دانشگاه‌های مختلف
برای جذب و استخدام در دانشگاه های مختلف، افراد باید وارد سامانه همان دانشگاه شده و پس از مشاهده شرایط مورد نظر اقدام به ثبت نام نمایند. معیار جذب مدرس در دو دانشگاه علمی کاربردی و ازاد به شرح زیر است:
معیارهای جذب مدرس دانشگاه علمی کاربردی
در دانشگاه‌های علمی کاربردی، جذب مدرسین بر اساس معیارهای خاصی صورت می‌گیرد که شامل سوابق تحصیلی، تجربه‌های عملی و ارتباط مستقیم با صنعت است.
داشتن حداقل مدرک کارشناسی ارشد در رشته مرتبط و سابقه کار مفید و مرتبط با دروسی که قرار است تدریس شود، از جمله مهم ترین معیارهای جذب مدرس دانشگاه علمی کاربردی است. علاوه بر این، تسلط بر مهارت‌های ارتباطی و توانایی استفاده از فناوری‌های نوین آموزشی نیز مورد توجه قرار می‌گیرد.
فراخوان جذب حق التدریس دانشگاه علمی کاربردی به شکل الکترونیکی در ماه بهمن به طور منظم برای کلیه استان‌های کشور در سامانه مربوطه منتشر خواهد شد.
شرایط جذب هیات علمی دانشگاه آزاد
دانشگاه آزاد اسلامی شرایط خاصی برای جذب هیات علمی و اساتید حق التدریس تعریف کرده است. تاکید بر داشتن مدرک دکترا یا کارشناسی ارشد با رتبه علمی بالا، پژوهش‌های علمی معتبر و انتشار مقالات در نشریات معتبر بین‌المللی است.
این دانشگاه به دنبال اساتیدی است که علاوه بر تخصص علمی، قادر به ایجاد ارتباط موثر با دانشجویان باشند و به توسعه مهارت‌های عملی آن‌ها کمک کنند.
سامانه جذب هیات علمی دانشگاه آزاد از طریق پورتال رسمی ساهم به آدرس الکترونیکی sahem.iau ir برای دسترسی علاقه‌مندان فراهم آمده است.
اطلاعات مربوط به این دعوت نامه و نیز نتایج حاصل از آن از طریق سامانه iau. nahad. ir منتشر خواهد شد. داوطلبان محترم لازم است به سامانه دعوت نامه مراجعه نموده، ثبت نام خویش را به اتمام رسانده و کد پیگیری خود را دریافت دارند.
نظرات کاربران